– Thứ tư, 14/02/2024 15:57 (GMT+7)
Theo dõi MTĐT trên
Bạn đang xem: Lễ ra cỗ họ – Văn hóa thờ cúng tri ân tổ tiên của người dân Hà Nam
Lễ ra cỗ họ đầu năm là phong tục tốt đẹp thể hiện văn hóa thờ cúng tri ân tổ tiên của cư dân làng đảo Hà Nam, thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh thường diễn ra tại các xã, phường vào mồng 4 tháng Giêng.
Qua ba ngày Tết là đến lễ hội Tiên công. Mở đầu lễ hội Tiên công là lễ “Ra cỗ họ” hay còn gọi là “Lễ tế tổ” được các dòng họ tổ chức vào ngày mùng 4 tháng Giêng âm lịch hằng năm.
Đây là nghi lễ lớn nhất ở các từ đường thờ tiên công trong năm, để cầu mong Tiên công và tổ tiên phù hộ cho cháu, con một năm mới an khang thịnh vượng.
Xem thêm : 30.000 người dự lễ cúng Tiểu đàn của đạo Cao Đài
Trong dịp này, con cháu làm ăn, định cư ở các nơi gần xa sắm lễ vật về quê đến nhà thờ họ cúng tế nhớ ơn công đức tổ tiên và gặp gỡ, chia sẻ, động viên nhau trong cuộc sống, cùng giáo dục kỷ cương, giữ gìn danh dự gia tộc.
Ra cỗ họ bao gồm các phần chính: Mừng thọ các bậc cao tuổi, trao khuyến học động viên học sinh giỏi, đỗ đạt trong dòng họ, cúng tế tổ tiên và cùng bàn bạc công việc cho Lễ hội Tiên Công.
Mỗi gia đình mang theo một mâm cỗ là sản vật địa phương.
Các gia đình cụ thượng có lễ vật đến từ đường họ nội và họ ngoại để kính cáo với tiên công, tổ tiên đã ban phúc ấm cho cụ thượng được lên chiếu thọ, đồng thời, kính báo cho hội đồng gia tộc năm nay cụ được thượng thọ và mời hội đồng gia tộc đến nhà dự lễ mừng thọ.
Hoạt động này đã trở thành nét đẹp văn hoá hiếm có được người dân sống bên dòng sông Bạch Đằng lịch sử, được duy trì, tiếp nối, chuyển trao hàng trăm năm nay mỗi dịp đầu xuân mới.
Xem thêm : Hết Tết có 3 thứ trên bàn thờ phải hạ xuống gấp, đừng để lâu kẻo tài lộc khó tụ
Từ giữa thế kỷ XV, trên vùng làng đảo này, mỗi dòng họ đều xây dựng nên một nhà thờ để thờ phụng, tri ân công đức tổ tiên và hướng về nguồn cội Thăng Long, nơi các vị Tiên công đã xuôi về miền cửa sông Bạch Đằng để khai hoang lập ấp.
Màn tế tổ được thực hiện nghi lễ trang nghiêm. Ảnh: Lễ tế tổ đầu năm của nhà thờ họ Lê phường Phong Cốc ngày mồng 4 Tết Giáp Thìn 2024
Trước kia, cũng từ những ngày lễ tổ này, nam giới từ 18 tuổi được chính thức công nhận là trai đinh, thực hiện các quyền lợi và nghĩa vụ đóng góp xây dựng dòng họ đến tuổi 60. Khi 60 tuổi ra họ làm lễ “Lão nhiêu”, 70 tuổi làm lễ “Kỳ lão”, 80 tuổi làm lễ “Thượng thọ”, 90 tuổi hay 100 tuổi thì làm lễ “Đại thọ”, được cả họ chúc mừng tại nhà thờ họ và tại gia đình.
Trong lễ hội Tiên công còn có nghi lễ rước người độc đáo. Các cụ đạt tuổi 80, 90 coi như một “Thiên tước”, một phúc lớn của trời ban cho gia đình, dòng họ được con cháu gọi là cụ Thượng và được rước võng đào lên miếu Tiên công nằm tại xã Cẩm La trong các ngày từ mùng 5 – 7 tháng giêng.
Sau khi các nghi thức tế lễ cử hành xong, cả họ sẽ cùng ngả cỗ bày mâm cùng nhau thụ hưởng lộc và cùng chúc nhau năm mới nhiều điều may mắn và phát đạt. Lễ hội Tiên công tri ân những người đầu tiên đến vùng bãi triều cửa sông Bạch Đằng lấn biển khai hoang, lập ấp dựng làng xây dựng nên quê hương Hà Nam trù mật ngày nay.